Zeegrasherstel Waddenzee & Zuidelijke Delta

In het verleden waren de zeegrasvelden in de Waddenzee en de Zuidwestelijke Delta duizenden hectaren groot. Ze vervulden een fundamentele rol voor de natuur en stimuleerden ook de economie. Door de aanleg van waterwerken, opkomst van wierziekten en verslechterende waterkwaliteit is zeegras in de meeste Nederlandse wateren verdwenen. 

Vergroten van plantenpopulatie

Sinds de jaren ‘90 wordt geprobeerd om zeegrasvelden in de Nederlandse wateren te herstellen door aanplanting en het uitzaaien van zeegraszaad. Onder meer de Waddenvereniging, Natuurmonumenten, Rijksuniversiteit Groningen, The Fieldwork Company, Radboud Universiteit Nijmegen, Rijkswaterstaat en een grote groep vrijwilligers hebben zich voor het herstel ingezet. De afgelopen jaren leidden de gezamenlijke inspanningen tot een substantiële toename, nabij het eiland Griend in de Waddenzee. Onder meer dankzij een nieuwe methode, waarbij zeegraszaden met een kitspuit in de bodem worden geïnjecteerd, die vervolgens succesvol uitgroeien tot planten.

In Zeeland, specifiek in de Zuidwestelijke Delta, stuitte het zeegrasherstel op verrassingen. Uit onderzoek is gebleken dat zeegras in staat is om te overleven in het Grevelingenmeer. Om definitieve terugkeer en expansie te bereiken is echter meer praktijkonderzoek en verder begrip van het systeem en het ecologisch functioneren nodig. Terugbrengen van zeegrasvelden in het Veerse Meer staat nog aan het begin van het traject.

5-jarig onderzoekstraject

Als vervolg op de recente successen in de Waddenzee wordt nu een 5-jarig onderzoektraject gestart. Het doel is om zeegras permanent terug te krijgen in de Waddenzee en de Zuidwestelijke Delta door: 1. verdere kennis te ontwikkelen, 2. zeegras actief te herstellen aan de hand van het inplanten en zaaien. Dit zal uiteindelijk moeten gaan resulteren in een tweede zeegrasveld in de Waddenzee naast het bestaande veld bij Griend en in ieder Zeeuws meer een veld van vijf hectare.

The Fieldwork Company verzorgt de technische uitvoering, Rijksuniversiteit Groningen zal aan de lat staan voor het wetenschappelijk onderzoek, Altenburgh & Wymenga zal de kennisdocumenten opstellen en Witteveen+Bos zal specifieke expertise inbrengen op het gebied van project- en omgevingsmanagement en systeemanalyse. De financiering voor dit herstelproject wordt beschikbaar gesteld vanuit de Kaderrichtlijn Water.

De activiteiten rondom aanplant zullen worden gecombineerd met verder onderzoek en dataverzameling om de belangrijke parameters voor zeegrasherstel inzichtelijk te maken. Systeemanalyse draagt bij aan het ontwikkelen van meer kennis van sleutelfactoren voor zeegrasherstel en begrip van het totale ecologische systeem rondom zeegras. Zodat bijvoorbeeld de locatieselectie en de methoden om zeegras aan te planten verder kan worden verfijnd. Daarnaast zal worden onderzocht wat een zeegrasveld zelfredzaam maakt, zullen bestaande hersteltechnieken verder worden verfijnd en nieuwe methoden worden getest.

Het belang van zeegras

Zeegrasvelden staan, net als koraalriffen, mangrovebossen en mosselbanken, aan de basis van een gezond ecosysteem. Deze waterplant vormt grote velden waar het water langzamer gaat stromen. Dit geeft slib de kans om naar de bodem te zinken, waardoor helder water ontstaat. Als zo’n sleutelsoort wegvalt, heeft dat sterk effect op het hele systeem. 

Zeegras verbetert namelijk niet alleen zijn eigen leefomstandigheden, maar de plant is ook van belang voor vele diersoorten door als kraamkamer, foerageergebied en schuilplaats te dienen. Bovendien leggen zeegrasvelden CO₂ vast. Dit doen zeegrasvelden dertigmaal efficiënter dan regenwouden.

Wil je meer lezen over de voorgaande zeegrasherstelprojecten? Klik dan verder naar Zeegrasherstel Grevelingen of Zeegrasherstel Waddenzee en ons nieuws.